Avrupa Birliği'nin (AB) Copernicus uydu izleme sistemiyle yapılan ölçümlere göre, 2023 yılı Avrupa'da yangınlardan sellere olağan dışı hava olaylarının yaşandığı, yüksek ekonomik maliyetlere yol açan bir yıl oldu.
Copernicus, Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) ile hazırladığı “2023 Avrupa İklim Durumu Raporu”nu açıkladı.
Buna göre, 2023'te Avrupa genelinde görülen sel ve sıcak hava dalgalarından milyonlarca kişi etkilendi.
2023, Avrupa'da kayıtlara geçen “en sıcak veya 2'nci en sıcak” yıl olurken; sıcaklıklar, kaydedilen en sıcak eylül ayı da dahil olmak üzere, yılın 11 ayı boyunca ortalamanın üzerinde seyretti.
Geçen sene “aşırı sıcaklık stresinin” yaşandığı rekor sayıda gün kaydedilirken, bu günlerin sayısında Avrupa genelinde yıllar içerisinde süregelen artış eğilimine işaret edildi.
Sıcaklığa bağlı ölümler, son 20 yılda yaklaşık yüzde 30 artarken, raporun kapsamına dahil Avrupa ülkelerinin yüzde 94'ünde sıcaktan kaynaklanan ölümlerin arttığı tahmin ediliyor.
– En hızlı ısınan kıta
Sıcaklıkların küresel ortalamanın yaklaşık 2 katı artmasıyla en hızlı ısınan kıta olan Avrupa'da kaydedilen “en sıcak 3 yıl” 2020'den bu yana, “en sıcak 10 yıl” 2007'den bu yana yaşandı.
Geçen yıl, Avrupa'da 63 kişi fırtınalardan, 44 kişi sellerden ve 44 kişi de yangınlardan ötürü hayatını kaybetti.
2023'te hava ve iklime bağlı ekonomik kayıpların 13,4 milyar avroyu aştığı tahmin edilirken, ekonomik kayıpların yüzde 81'i selden kaynaklanıyor.
Seller, yaklaşık 1,6 milyon kişiyi, fırtınalar yaklaşık 550 bin kişiyi, orman yangınları ise 36 bin kişiyi etkiledi. Yunanistan'da “Avrupa'nın şimdiye kadar kaydedilen en büyük yangını” yaşandı.
– Ortalamanın üzerinde yağışlı gün sayısı
Kuzeybatı Avrupa'da ortalamanın üzerinde yağışlı gün sayısı görülürken, 2023 yılı boyunca Avrupa'nın çoğu ortalamanın üzerinde yağışlı geçti.
Yıl boyunca ve kıta genelinde yağışlarda önemli farklılıklar ölçüldü. Hollanda, Almanya'nın kuzeybatısı, Danimarka, Slovenya, Yunanistan'ın doğu ve orta bölümü, Türkiye'nin batısı, Rusya'nın güneybatısı ile Ukrayna'nın bazı kısımları özellikle yağışlı koşullarla karşılaştı.
İber Yarımadası'nın doğu ve güney kesimleri, Fransa'nın güneyi, Karadeniz'in batısındaki ülkeler ve Rusya'nın batısı ortalamanın üzerinde kuraklık koşullarıyla mücadele etti.
Eylülde Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye'de rekor düzeyde yağış ve sel yaşandı.
– “Sıcaklıklar artmaya devam ediyor”
Raporda, görüşlerine yer verilen Copernicus İklim Değişimi Servisi Direktörü Carlo Buontempo, “2023'te Avrupa, şimdiye kadar kaydedilen en büyük orman yangınına, en yağışlı yıllardan birine, denizlerde şiddetli sıcak hava dalgalarına ve yaygın yıkıcı su baskınlarına tanık oldu. Sıcaklıklar artmaya devam ediyor ve bu verileri, iklim değişikliğinin etkilerine hazırlanmak için daha da hayati hale getiriyor.” ifadelerini kullandı.
WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo da “İklim krizi, bizim neslimizin en büyük sorunudur. İklim eyleminin maliyeti yüksek görünebilir ancak eylemsizliğin maliyeti çok daha yüksek. Bu raporun da gösterdiği gibi, toplumun iyiliği için çözümler sunmak amacıyla bilimden yararlanmamız gerekiyor.” değerlendirmesini yaptı.