Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi, 3 milyar 247 milyon 384 bin TL’lik Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bütçesini kabul etti. Komite bütçeyi oy çokluğuyla onayladı.
UBP Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay başkanlığında saat 13.15’te başlayan komite toplantısına, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı ile bakanlık yetkilileri ve bağlı dairelerin müdürleri de katıldı.
Bütçe oylanmadan önce söz alan Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, bütçeye eleştirilere, katkı koyan milletvekillerine teşekkür etti, yararlanacağını söyledi. Arıklı, Girne yolunda ciddi bir sıkışıklık olduğunu ve buraya akıllı ışıklandırma sistemi yapılması gerektiğini kaydetti, bunun için bütçede kaynak yaratılmasını istedi. Arıklı, Kuzey Çevre Yolu'nun nisan ayına kadar tamamlanacağını, istimlak ücretlerini Türkiye’nin ödediğini anlattı. Çatalköy, Girne Limanı bölgesi yollarında düzenlemeler yapılacağını, Alsancak yolunun henüz tamamlanmadığını, burada bir sıkıntı olacağını düşünmediklerini, “kedi gözü” ve bariyerlerin konacağını ifade eden Arıklı, limanların özelleştirilmesi konusunda yerli sermayenin yeterli olmadığını, büyük bir proje olduğunu ve buranın 200 milyon dolarlık bir kaynak gerektireceğini, ihaleye herkesin katılabileceğini söyledi.
Antik Liman'la ilgili de gerekli çalışmaların yapılacağını ifade eden Arıklı, Güngör çöplüğü ihalesinin de çok kısa sürede yapılacağına inandığını kaydetti. Arıklı, dağ yolu ihalesinin 2017 yılında yapıldığını ancak burada ciddi bir istimlak sorunu olduğunu, bunun yanında su hattı ve asker yerleşim yeri sıkıntısı olduğunu anlattı. Bu sorunları aşmanın kolay olmadığını ifade eden Arıklı, çözüm olarak yolu birer metre genişletmek amacıyla çalışma yaptıklarını kaydetti. Arıklı, yolların aydınlatılması için yapılan çalışmaları da anlatarak, pilot bölge olarak seçtikleri bir yerde güneş enerjisinden aydınlatma sistemini deneyeceklerini kaydetti.
Arıklı, toplu taşımada ciddi bir aşama atladıklarını, proje hazırladıklarını, şirketleşme aşamasına geldiklerini ifade ederek, sektör paydaşlarının da hazır olduğunu belirtti. Arıklı, uçak bilet fiyatları konusunda şirketlere dayatma yapamayacaklarını, fiyatların yüksek olduğunu bildiklerini, buna karşın yerli bir şirket kurulması için çalıştıklarını ancak başarılı olamadıklarını, KKTC’yi iç hat olarak da yapamadıklarını anlattı. Yolcu sayısının 4 milyona ulaştığını ancak bilet fiyatlarını düşüremediklerini ifade eden Arıklı, bilet fiyatlarını düşürmekte tek çarenin yerli şirket olduğunu söyledi, ancak o şekilde fiyatların domine edilebileceğini kaydetti.
Arıklı, bakanlığının bütçesinin azalması eleştirilerine karşı 24 proje ortaya koyduklarını ve bütçede bu projelere kaynak ayrıldığını ifade etti. Arıklı, trafikte uyuşturucu testi çalışmalarını da anlatarak, bu konuda hızlı adım atılması gerektiğini belirtti.
Özuslu
CTP Milletvekili Sami Özuslu, T&T’nin 230 milyon TL borcu olduğuyla ilgili duyumların doğruluğunu sordu. Özuslu’ya Maliye Bakanı Özdemir Berova mahkemeden sonra gerçekleştirilen yapılandırmayla eylül ayında 55 milyon civarı ödeme yapıldığını söyledi.
Özuslu, Ercan’da çalınan bavulları hatırlatarak güvenlik konusunda kim yetkiliyse sorumluluk alması gerektiğini belirterek, itfaiye ve şantiye elektriği kullanılmasıyla ilgili de gelinen nokta hakkında bilgi istedi.
Trafikte yol güvenliği konusunda yıllar önce AB misyonuyla paralel gidildiğini ancak şu an bir vizyon çalışmasına acil ihtiyaç duyulduğunu belirten Özuslu, verilen rakamlara göre her yıl 15 bin civarında yeni şoförün trafiğe çıktığını söyledi.
Alınan kararların uygulamasının kısa sürdüğünü, bir anda her tarafı kasis dolduran uygulamanın bir süre sonra hiç kasis yapmama kararı alabileceğini dile getiren Özuslu, trafik cezalarının büyük kısmının da zaten toplanamadığını savundu.
Ongun Talat
CTP Milletvekili Ongun Talat ise, 2024’de 6 Ekim'e kadar 36 kişinin yaşamını yitirdiğini ve bu kazalarda aydınlatılmamış ve güvenli olmayan yolların da payının büyük olduğunu belirtti.
Ercan’la ilgili ek sözleşmede yer alan maddeleri ve tahkim kararını ve bu karardan kendilerinin haberdar edilmemesini eleştiren Talat, “Emrullah Bey ve şirketi sizi parmağında oynatıyor.” dedi.
Talat, tahkim kararları yerine getirilmediği zaman karşı tarafın mahkemeye gitme hakkı olacağını da hatırlattı.
Ercan’daki güvenlik personeliyle ilgili şikayetleri de dile getiren Talat, güvenlik, pistler ve altyapıyla ilgili bilgi aldı.
Biray Hamzaoğulları
CTP Milletvekili Biray Hamzaoğulları da, yasal konularla ilgilenecek hukukçular olduğunu kendisinin halktan biri olarak yollarla ilgili konulara değineceğini söyleyerek Dipkarpaz yolundan turistlerde dahil herkesin şikayetçi olduğunu vurguladı.
Karpaz yollarıyla Güney Kıbrıs’ın yollarını kıyaslayan Hamzaoğluları, havaalanından Bafra’ya oteller bölgesine gidecek bir yol projesi olup olmadığını sordu.
Hamzaoğulları, Tatlısu bölgesindeki bariyerlerde 7 kazanın izlerinin görülebilir olduğunu, onca kazaya rağmen kimsenin o yolda bir düzenleme yapmadığını belirtti.
Hamzaoğulları, T izinleri ile ilgili eleştirilerde bulundu, bu konuda yapılan uygulamaları değerlendirdi ve toplu taşımada şirketleşme çalışmalarına yönelik sorular sordu, şirkete girmeyenlerin ne olacağını merak ettiğini söyledi.
Şirketleşmede dikkatli olunması gerektiğini ifade eden Hamzaoğulları, konuşmasının dinlenmediği gerekçesiyle UBP milletvekilleriyle tartıştı. Hamzaoğulları, Güney'den izin ve ehliyet alınma süreçlerine de değinerek, ülkede hem toplu taşıma hem de taksi sektöründe kalitenin artırılması gerektiğine değindi.
Barçın
CTP Lefkoşa Milletvekili Devrim Barçın da, sosyal konutlar ile ilgili Şehircilik ve Planlama Dairesi'nin fiyatlandırma yapıp yapmadığını sordu. Henüz yapılmadığı bilgisini alan Barçın, bu konuda eleştiri yaptı, hükümetin yasalarla ilgili Anayasa'ya aykırı davrandığını savundu. Barçın, cep telefonu tarife ücretleri üzerinden alınan özel iletişim vergisinin tarifelere yapılan zamlardan yüzdelik olarak daha düşük kaldığını anlattı. Maliye Bakanı Özdemir Berova da, söz alarak, bunu oturup konuşabileceklerini, bu konudaki sıkıntıyı aşacaklarını söyledi.
BTHK Başkanı Kadri Bürüncük de, özel iletişim vergisinin faturalardaki payının yüzde 35 olduğunu, ancak bazı paketlerden dolayı bunun değiştiğini ifade ederek, bunun çözümünün vergi düzenlemesi ile eşit vergi oranı getirilmesi olabileceğini kaydetti.
Barçın, katkılarından dolayı teşekkür ederek, Maliye Bakanlığı'nın bu konuda adım atacağına inanç belirtti. Barçın, gerekirse gerçek vergi alınmasını ama yüzde 30’a düşürülmesini söyledi.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı da, cep telefonu faturalarından yüzde 40 civarı vergi alındığını söyledi, vergi eşitlemesi yapıldığında da vergi fiyatlandırılması sorununun ortadan kalkacağını söyledi.
Barçın, limanlar ve sivil havacılık ücretleri ile ilgili bilgiler alarak, buradan elde edilen gelirleri değerlendirdi.
CTP Lefke Milletvekili Salahi Şahiner de, ülkeye gönderilen kargoların adrese ulaşımının daimi olması için siyasi karara ihtiyaç olduğunu ifade ederek, bu durumun Türkiye makamları ile çözülebileceğini söyledi.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bütçesinin oy çokluğuyla kabul edilmesinin ardından Komite bugünkü çalışmalarını tamamladı.
Komite, yarın Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı bütçelerini ele alacak.