Küresel askeri harcamalar, Ukrayna'da devam eden savaşın yanı sıra Asya ve Orta Doğu'da jeopolitik gerilimlerin artmasının etkisiyle 2023'te reel olarak yıllık yüzde 6,8 yükselerek 2 trilyon 443 milyar dolar ile rekor kırdı.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılına ilişkin küresel askeri harcamalar raporunu açıkladı.
Küresel askeri harcamaların, 2023'te bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 6,8 artışla 2 trilyon 443 milyar dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesini gördüğü belirtilen raporda, geçen yılki artışta, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu’da askeri harcamalardaki keskin yükselişin etkili olduğu vurgulandı.
Raporda, küresel askeri harcamaların 9 yıldır art arda yükseldiği ve son 3 yıldır rekor yenilediği kaydedilerek, küresel olarak kişi başına askeri harcamanın 306 dolarla 1990'dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı ifade edildi.
– Türkiye'nin askeri harcamaları 2014-2023 döneminde yüzde 59 arttı
Türkiye'nin 2014-2023 döneminde askeri harcamalarının yüzde 59 arttığına işaret edilen raporda, ülkenin 2023'deki askeri harcamalarının bir önceki yıla göre yüzde 37 artarak 15,8 milyar dolar olduğu bildirildi.
SIPRI raporunda, geçen yıl küresel askeri harcamaların tüm bölgelerde yükseldiği, özellikle Avrupa, Asya ve Okyanusya ile Orta Doğu'da büyük artışlar kaydedildiği belirtildi.
2023'te en çok askeri harcama yapan beş ülke ABD, Çin, Rusya, Hindistan ve Suudi Arabistan olurken, bu ülkelerin harcamaları dünya askeri harcamalarının yüzde 61'ini oluşturdu
ABD'nin harcamalarının 2023'te önceki yıla göre yüzde 2,3 artarak 916 milyar dolar olduğu aktarılan raporda, ülkenin askeri harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 9,9 yükseldiği kaydedildi.
Raporda, ABD'nin geçen yıl askeri harcamalarının toplam NATO askeri harcamalarının yüzde 68'ini oluşturduğuna işaret edildi.
Geçen yıl Avrupalı NATO üyelerinin çoğu askeri harcamalarını artırırken, bu ülkelerin NATO içindeki toplam payları son on yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 28'e ulaştı.
Raporda, Çin'in harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 60 arttığı, askeri harcamaların geçen yıl da yüzde 6 yükselerek 296 milyar dolara çıktığı bildirildi.
Geçen yıl Hindistan'ın harcamalarının yüzde 4,2 artışla 83,6 milyar dolara çıktığı belirtilen raporda, Hindistan'ın askeri harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 44 yükseldiği ifade edildi.
Raporda, Çin ve Hindistan'ın yanı sıra 109 milyar dolarlık harcamayla Rusya ve 75,8 milyar dolarlık harcamayla Suudi Arabistan’ın küresel olarak en fazla askeri harcama yapan ülkeler arasında yer aldığı aktarılarak, 5. sırada yer alan Suudi Arabistan’ın askeri harcamalarının geçen yıl yüzde 4,3 arttığı bildirildi.
Rusya'nın askeri harcamaları 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 24 artışla 109 milyar dolar oldu. Bu rakam, Rusya'nın GSYH'sinin yüzde 5,9’una denk geldi.
Ukrayna'nın askeri harcamaları, 64,8 milyar dolarla SIPRI kayıtlarındaki en yüksek yıllık harcama olarak hesaplandı ve yüzde 51 artış gösterdi. Ukrayna ekonomisinin devam eden savaş nedeniyle aldığı hasar sonucu bu miktar, ülkenin 2022'deki GSYH'sinin yüzde 37’sini oluşturdu.
İsrail'in askeri harcamaları geçen yıl yüzde 44 artarak 27,5 milyar dolara ulaştı. İran'ın harcamaları ise yüzde 0,6 artışla 10,3 milyar dolara yükseldi.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Kıdemli Araştırmacısı Nan Tian, geçen yıl askeri harcamalardaki benzeri görülmemiş artışın, barış ve güvenlik alanındaki küresel bozulmaya doğrudan bir yanıt olduğunu belirtti.
Tian, “Devletler askeri güce öncelik veriyor. Fakat giderek daha değişken hale gelen jeopolitik ve güvenlik ortamında bir etki-tepki sarmalına girme riskiyle karşı karşıyalar.” ifadesini kullandı.
SIPRI, kurulduğu 1966'dan bugüne çatışma, silahlanma, silah kontrolü ve silahsızlanma gibi alanlarda araştırma, rapor ve analizler hazırlıyor.