SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül, Hasan Kalyoncu Üniversitesi’nde düzenlenen 4. Uluslararası İslami Finans ve Muhasebe Konferansı’nda konuştu.Sunduğu fırsatlar nedeniyle katılım finans ve faizsiz finans konularının dünya genelinde sermaye piyasalarının önemli gündem maddelerinden biri haline geldiğine dikkati çeken Gönül şunları kaydetti:
Katılım finansı, tasarruf sahiplerinin yastık altı birikimlerinin finansal sisteme kazandırılmasına büyük katkı sağlamasının yanı sıra büyük bir potansiyel de içeriyor. Faiz hassasiyeti olan tasarruf sahibi ve müteşebbislere sunulan faizsiz finansman araçlarının başında Mudaraba, Müşareke, Murabaha ve İcare varken, katılım finans sistemine uygun sermaye piyasası araçları arasında başta şirket payları olmak üzere kara iştirakli tahvil, katılım esaslı yatırım ve emeklilik fonu, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ve projeye dayalı menkul kıymetler ile kira sertifikaları zikredilebilir."
"EN YOĞUN TALEP SUKUKTA"Gönül, bu aralar yoğun talep gören ürünün Sukuk olduğunun altını çizerek, Devlet Sanayi ve İşçi Yatırım Bankası (DESİYAB) Ortaklık Sertifikaları (DOS) ile başlayan faizsiz finansal ürün geliştirme sürecinin, Gelir Ortaklığı Senetleri (GOS), Kar ve Zarar Ortaklığı Belgeleri (KOB) ve Gelire Endeksli Senetler (GES) ile devam ettiğini kaydetti.Katılım finans alanının sermaye piyasası bakımından taşıdığı potansiyeli ortaya çıkarmak için uluslararası uygulamalara paralel çeşitli düzenlemeler yapıldığını vurgulayan Gönül, söz konusu düzenlemelerin ilkinin 2010 yılında yayımlanan “Kira Sertifikalarına ve Varlık Kiralama Şirketlerine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ” olduğunu hatırlattı.
"KİRA SERTİFİKASI İHRACINA İMKAN TANINDI"Gönül, tebliğ ile faizsiz bir finansman aracı olan sahipliğe dayalı kira sertifikası ihracına imkan tanındığını ifade ederek "Kira sertifikalarının sermaye piyasasında yeni bir ürün olarak yerini alıyor. 2012 yılında Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan düzenleme ile katılım sermaye piyasası ürünleri de ilk defa kanun düzeyinde kabul edildi." dedi.Kira sertifikalarına ilişkin düzenlemelerin uluslararası uygulamalar ve sektörden gelen talepler dikkate alınarak çeşitli tarihlerde güncellenerek bugünkü haline getirildiğini aktaran Gönül, şu değerlendirmede bulundu:"Bu güncellemeler ile sahipliğe dayalı kira sertifikasının yanı sıra yönetim sözleşmesine, alım-satıma, ortaklığa, eser sözleşmesine veya bunların birkaçından oluşan karma sözleşmelere dayalı kira sertifikası türleri mevzuatımıza ve piyasamıza kazandırılmıştır. Katılım finans sistemi; katılım finansman kuruluşları, katılım sermaye piyasaları ve katılım sigortacılığı olmak üzere üç temel üzerinde gelişmeye açıktır. Bu kapsamda, Kurulumuz sermaye piyasalarıyla ilgili diğer konularda olduğu gibi katılım sermaye piyasaları konusunda da uluslararası gelişmeleri yakından takip etmektedir."SPK Başkanı Gönül, Kurulun 12. Kalkınma Planı toplantıları kapsamında katılım finansın sektördeki payının artırılmasına yönelik yeni faizsiz finansal ürünler üzerinde yoğun olarak çalıştığını söyledi.Türkiye’de kira sertifikası ihraçlarının anonim şirket statüsündeki sermaye piyasası kurumlarından olan Varlık Kiralama Şirketleri (VKŞ) aracılığıyla gerçekleştirildiğini belirten Gönül, bugün itibarıyla ülkede faaliyette bulunan VKŞ sayısının 24’e ulaştı bilgisini verdi.Gönül, Türkiye’de yurt içi piyasaya yönelik gerçekleştirilen kira sertifikası ihraçlarında, yönetim sözleşmesine ve sahipliğe dayalı kira sertifikası yapılarının öne çıktığını ifade etti."KİRA SERTİFİKASI İHRACININ PAYI ARTACAK"Kira sertifikası ihraçlarının sektörel dağılımındaki çeşitliliğin, kira sertifikası sözleşmelerindeki çeşitliliği de olumlu yönde etkilediğine dikkati çeken Gönül, şöyle devam etti:"Kira sertifikası piyasasının son yıllarda yakalamış olduğu büyüme eğilimine paralel olarak, diğer kira sertifikası yapılarının da toplam ihraç tutarının içerisindeki payının artması beklenmektedir. Daha önce sermaye piyasasında faaliyet gösteren aracı kuruluşların girişimleri ile oluşturulan katılım endeksleri, 2021 yılı itibarıyla Borsa İstanbul bünyesine alınarak; BIST Katılım 30 Endeksi, BIST Katılım 50 Endeksi, BIST Katılım 100 Endeksi, BIST Katılım Tüm Endeksi ve BIST Sürdürülebilirlik Katılım Endeksi olmak üzere beş farklı türde hesaplanmaya başlamıştır."